20 Aralik gecesi yurtta yatarken Saban’in meshur filmlerinden Kibar Feyzo yu izliyordum. Filmde Feyzo'nun koyden cikip sehire inisi ve sehir kulturuyle koy kulturunun ne kadar farkli oldugunu fark edilisi cekiliyor.
Feyzo koye dondugunde herkese Istanbula gittigini ve baslik parasinin artik kalktigini herkese yayiyor. Bunun uzerine koy orgutlenip baslik parasinin artik yasalarda ceza oldugunu soyeyi agaya karsi cikiyor.Kadinlar "Biz malmiyik satilak, baslik parasi kalkacak!" sloganlarini yazip bagriyorlar. Bende bu yazinin cekildigi sahnenin fotografini cekip hikaye attim ve siverekli bir arkadasim sabah uyandigimda sizin oralarda bunlar yok artik diye mesaj atti.
Bu mesajin uzerine yasadigi kulturu merak ettim ve bazi sorularda bulundum. Cevaplari evet agalik devam, baslik parasi tavan yapmis durumda, evlenmeye niyetlendim ama bana en az 150 bine patliyor seklinde oldu.
Egitim durumu nasil her cocuk okula gidiyormu ve okuma yazma oranlari ne
durumda soruma da evet o konuda bir sikinti yok bir cok edebiyatci bizim taraftan cikmadir arastirirsan dedi. Peki bu durumda neden hala gelismemis bir kultur var dedigimde de agalar istediklerini yapsin diye , zaten cogu olmusur (Ahmed Arif, Yilmaz Guney vs.) yanitini aldim.
Ve gercekten hayretler icindeyim.
Yaklasik 30 sene once cekilmis filmin daha vahim durumunu yasiyoruz. Benim burada yasadigim sorunlar karsisinda orada yasayanlara hakaret ediyormusum gibi hissediyorum. Bunun uzerine merak edip agalik sistemini arastirmaya oradaki kulturu tam anlamiyla ogrenmeye ve bu dogrultuda neler yapabilecegimi dusunmeye basladim.
Yaklasik 30 sene once cekilmis filmin daha vahim durumunu yasiyoruz. Benim burada yasadigim sorunlar karsisinda orada yasayanlara hakaret ediyormusum gibi hissediyorum. Bunun uzerine merak edip agalik sistemini arastirmaya oradaki kulturu tam anlamiyla ogrenmeye ve bu dogrultuda neler yapabilecegimi dusunmeye basladim.
Agalik sistemi osmanlidan bu yana degiserek suregelmis bir feodal sistem onceden belli rutbelere verilen (harem agasi, yeniceri agasi..) ancak soyadi kanunundan sonra herhangi bir resmiyeti kalmayan unvan.
21. Yuzyildan sonra yayginlgini yitirmis fakat hala bazi bolgelerde devam eden,fakir veya muhtac insanlarin uzerine kurulu sakli bir monarsi olarak tanimlaniyor. Yani kompleksli insanlarin ona muhtac olmasini isteyen ve boyle olmazsa kendisini degersiz hissedecek olan karakterlere bagli bir durum. Bu yazimin,arastirmamin, devami oldukca uzun ve halen arastirmaya devam ediyorum.
Size de tavsiyem arkadasimin bana soyledigi Fatih Bucak'in Guneydogu tvye konusmasini izlemeniz, eminim sizinde tuyleriniz diken diken olacak. Donun ve etrafiniza iki dakika icin bakin, sahip olduklarinizi dusunun ve ayni anda sizinle ayni ulkede yasayip sizin imkanlarinizin yuzde 1ine sahip olamayanlari dusunun. Sizce de dunyanin en sacma ve adaletsiz olayi degil mi ? Benim gibi dusunuyorsaniz lutfen yorum yapin, arastirin neler yapabiliriz daha adaletli ve kaybolmakta olan demokrasiyi kurtarmak icin nasil seyler uretebiliriz.. Sayili kalanlar olarak el ele verebiliriz.. instagram dm den de ulasabilirsiniz yeterki fikir alisverisinde bulunalim.. (@goksuonerr)
Gerçekten de hala başlık parasının olması ne kadar acı. Hiç değişmiyoruz toplum olarak. Yazık... Eğitim diyeceğim de onu bile doğru dürüst almıyor insanlar. Kız çocuklarını hala okutmayan var. Çok üzülüyorum bu olanlara. Gelecekte daha kötü olacak diye korkuyorum...
YanıtlaSilbende hala birseyleri duzeltip gelistirmek varken inadina neden geriye gitmek istedigimizi anlayamiyorum dedigin gibi aci..
Silfarkındalık nasıl yaratılır? bunu çözmemiz lazım şuan için el kol bağlı gibi maalesef, yeni nesil olarak bizlerin oralara bir şeyler göstermesi gerekecek.
YanıtlaSilo yuzden bu konu uzerine olabildigince sarilip eli kolu cozelim
SilBaşlık parası dediğimiz şeyin aslından evden eksilen kadın emeğini karşılamak için çıktığını okumuştum. bir kadın evlenip baba evinden ayrıldığında baba evindeyken yaptığı tarla tapan işlerinden iş gücü azalmış oluyor. başlık parası da bu azalan iş gücüne karşılık olarak veriliyor. günümüzde ortaya çıkış anlamını yitirmiş. eğer etkiliğini kırmak ya da bir şeyleri değiştirmek istiyorsak önce kadının saygınlığının arttırılması gerekiyor o da küçük yaşta verilen eğitimle mümkün gözüküyor. yani yine işin büyük kısmı aileye ve öğretmenlere düşüyor. Bununla ilgili masallar yazmak çizgifilmler yapmak da büyük destek verir tabi ki. mesela ben ileride kızım olursa onun kurtarılan prenseslerin masallarıyla büyümesini istemiyorum. ya da annenin sadece ev işi yaptığı çizgi filmleri izlemesini istemiyorum. yavaş yavaş br şeyler değişiyor. umarım bu süreçte anlamı özümseyebiliyoruzdur. Odağı kaçırıp saçma noktalarla vakit kaybetmiyoruzdur.
YanıtlaSilcok guzel bir yorum bu konu hakkinda dusunucem, cizgi film animasyon bolumunu almak istiyorum, sunumum bu konu uzerineydi ve cok ilgi duydum. Dedigin seyler cok mantikli tesekkur ederim..
SilBen teşekkür ederiim :)
SilŞimdi herkes kendi fikrini yazmış bende kendi fikrimi yazayım boşuna uğraşmayın bu sistem hiç bir zaman kalkmaz kaldırmazlar o zaman ağalar vardı şimdi patronlar var onlar bunlar şimdi nasıl çalışıyoruz bolluk içindemiyiz özgürmüyüz bence hiç biri belki bir iki tık üsteyiz ama hiç biri değil bunlar şekil değiştirir ama düzen değişmez bir de yazınızın ufak bir kısmında punto hatası var emeğinize sağlık
YanıtlaSiloncelikle tesekkur ederim ama blogunuz gercekten cok ilgi cekici ve guzel bir konu uzerine kurulmus, bu sayfanin sahibi olarak bu yorumu yapmaniz beni cok uzdu. Soylediklerinizin herkes farkinda bizde bu durumu bozmayi amacliyoruz zaten. Bir seyleri degistirmeye calismak bile bir seylerin degistiginin gostergesi.biz elimizden geleni yapalim, sonunu kimse bilemez
SilÜzülmenize gerek yok beni yanlış anladınız ya da hiç anlamadınız başınızı ağrıtmak istemediğim için uzun uzadıya yazmak istemedim şöyle demek istiyorum ağalık olsun diyen biri değilim tamam kalksın veya ağalığa benzeyen sistemler ama her türlü sisteme bağlıyız yani köyde ağa istedi yapıyorsun şehirde de da seni yapmak zorun da bırakıyorlar yani sen zannediyorsun ki ben kendim yaptım ben özgürüm öyle bir şey yok yani 50 tl lik elektrik kullanıp 120 tl ödüyorsun neden sen kölemesin yok özgürsün işe giriyorsun izin istiyorsun olmaz diyorlar neden sen ağanın emrindemisin yok telefon alıyorsun yenisi çıktı diyorlar almaya mecbursun mecbursun hadi alma göreyim seni yok sen diyorsun ki ben almam :) merak etme bir kaç güncelleme gönderip çökertirler telefonunu alırsın yine mi almadın alan çok yani benim demek istediğim hepimiz modern köle demeyim robotlarız .istediğin an istediğini yapabiliyormusun hayır he ben yapıyorum dersen onu bilemem hele ki evlendikten sonra sorumlulukların yükümlüklerin senin boynunu iyice büküyor tabi ki uğraşalım didinelim ama bunların sonucun da velef ki başarılı olduk yeni bir sisteme geçeriz en fazla saygılar.
Silyok yanlis anlamadim dedikleriniz kelime kelimesine dogru ve bunu farkinda olan sayili kisiler olarak bunu sadece elestirmek ve soylenmek yerine elimizde cokta kucuk bir sey olsa yapabiliriz demek istiyorum. Bizim gibi dusunenler var ve herkes sadece soylenmekle kaliyo bir seyler uretmiyo ona uzuluyorum. Biz yapacagimizi yapalim, sistem degisirse ona gore baska seyler uretiriz.. bisey yapmamaktansa yapip kaybetmek veya kazanmak hic bir sey kaybettirmez
SilO zaman şöyle yapalım güzel paylaşım kolay gelsin.
Siltesekkur ederim
SilBu yorum yazar tarafından silindi.
SilBilgilendirmeler için çok teşekkürler.
YanıtlaSilziyaretiniz icin ben tesekkur ederim
Silheeeey döndüüüün hoşgeldiiiin :)
YanıtlaSilheeeey evet yogundum baya giremedim, hosbuldummmm
SilSelamlar.. Çok faydalı bir yazı olmuş, sonuna kadar okumayı da çok istedim ama siyah ekrana beyan yazı gözlerimi o kadar yordu ki tamamını okuyamadım.. Senin blogunu seven biri olarak söylemek istedim :))
YanıtlaSilfarkli temalar cok ilgimi cekmiyor ama tavsiyeni dikkate alicam cok tesekkur ederim
Silben tesekkur ederimm
YanıtlaSil